Tọa lạc tại Lucas Heights, Sydney, lò phản ứng HIFAR bắt đầu hoạt động năm 1958. Lò phản ứng HIFAR đã hoạt động trong gần 50 năm trước khi ngừng hoạt động vĩnh viễn năm 2007, được thay thế bằng lò phản ứng nghiên cứu hiện tại của ANSTO là OPAL, cũng ở Lucas Heights.
HIFAR là lò phản ứng đa năng 10 MW, được làm mát và điều tiết bằng nước nặng (D2O), nhiên liệu là uranium làm giàu. HIFAR được sử dụng cho mục đích nghiên cứu, đặc biệt là các thí nghiệm nhiễu xạ neutron, sản xuất đồng vị phóng xạ y tế và công nghiệp, tất cả đều mở đường cho năng lực độc lập của ANSTO ngày nay.
Việc tháo dỡ lò phản ứng HIFAR là một quá trình phức tạp, gồm nhiều giai đoạn, sẽ được thực hiện theo các quy ước quốc tế tốt nhất. Kinh nghiệm sâu rộng của ANSTO về an toàn, kỹ thuật và bảo vệ bức xạ, sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo việc tháo dỡ an toàn và hiệu quả.
Dự án tháo dỡ HIFAR được bắt đầu sau khi Cơ quan an toàn hạt nhân và bảo vệ bức xạ Australia (ARPANSA) cấp giấy phép cuối năm 2024 cho các giai đoạn tháo dỡ ban đầu. Dự án tháo dỡ được chia thành các giai đoạn khác nhau:
+ Giai đoạn A đã bắt đầu, tập trung vào việc tháo dỡ các thiết bị chùm tia neutron, phòng điều khiển, trạm lắp ráp nhiên liệu và các thiết bị ngoại vi khác. Các mạch HIFAR và khối lưu trữ số 1 sẽ được tháo dỡ trong các bước sau của giai đoạn A. Bước 1 của giai đoạn A dự kiến hoàn thành năm 2026.
+ Giai đoạn B bao gồm việc tháo dỡ lõi lò phản ứng, tùy thuộc vào việc phê duyệt cấp phép tiếp theo từ ARPANSA và lộ trình xử lý chất thải quốc gia được chỉ định trước khi tiến hành.
Kể từ khi ngừng hoạt động năm 2007, HIFAR vẫn được duy trì ở trạng thái an toàn, với việc ANSTO loại bỏ nhiên liệu lò phản ứng, thanh điều khiển và nước nặng diễn ra trong năm đầu tiên đóng cửa.
Giai đoạn hiện tại của dự án chỉ bao gồm việc tháo dỡ cơ sở hạ tầng bên trong và các thành phần phóng xạ ở bên trong cơ sở cao 21 mét này. Việc phá dỡ kết cấu bao bọc lò phản ứng và tòa nhà lò phản ứng, biến địa điểm lò phản ứng thành một địa điểm mới, sẽ được xem xét sau.
Tính đến thời điểm bắt đầu tháo dỡ, lò phản ứng HIFAR lịch sử của Australia đã có gần 70 năm tồn tại. Đây sẽ là lần thứ hai ANSTO ngừng hoạt động thành công lò phản ứng nghiên cứu, sau lần tháo dỡ lò phản ứng Moata năm 2012, hoạt động trong 24 năm cho đến năm 1995.